Amerikan İngilizcesi ile İngiliz İngilizcesi Arasındaki Farklar Kapsamlı Bir Rehber

İngilizce, dünya genelinde en yaygın kullanılan dillerden biridir. Ancak İngilizce’nin farklı bölgelerde farklı biçimlerde kullanıldığını bilmek önemlidir. Özellikle Amerikan İngilizcesi (AE) ve İngiliz İngilizcesi (BE) arasında belirgin farklar bulunmaktadır. Bu makalede, bu iki İngilizce türü arasındaki farkları detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

1. Yazım Farklılıkları

a. “-or” ve “-our” Kullanımı

• Amerikan İngilizcesi: color, honor, labor

• İngiliz İngilizcesi: colour, honour, labour

Amerikan İngilizcesi, kelimeleri daha sade hale getirme eğilimindedir. Bu nedenle, “-our” ile biten kelimelerde “u” harfi genellikle çıkarılır.

b. “-ize” ve “-ise” Kullanımı

• Amerikan İngilizcesi: organize, recognize, realize

• İngiliz İngilizcesi: organise, recognise, realise

Amerikan İngilizcesi, “-ize” ekini tercih ederken, İngiliz İngilizcesi genellikle “-ise” ekini kullanır.

c. Diğer Yazım Farklılıkları

• Amerikan İngilizcesi: theater, center, meter

• İngiliz İngilizcesi: theatre, centre, metre

Bu farklılıklar, tarihsel gelişim ve dilin evrimiyle ilgilidir. Noah Webster, Amerikan İngilizcesi’nin yazımını sadeleştirmek için çeşitli değişiklikler önermiştir.

2. Telaffuz Farklılıkları

a. “R” Harfinin Telaffuzu

• Amerikan İngilizcesi: “r” harfi genellikle telaffuz edilir.

• İngiliz İngilizcesi: “r” harfi, özellikle kelime sonlarında genellikle telaffuz edilmez.

Örneğin, “car” kelimesi Amerikan İngilizcesi’nde “kar” olarak telaffuz edilirken, İngiliz İngilizcesi’nde “ka” şeklinde telaffuz edilir.

b. Vurgu ve Aksan

Amerikan İngilizcesi’nde kelimelerin vurgusu genellikle ilk hecededir. İngiliz İngilizcesi’nde ise vurgu daha farklılık gösterebilir. Ayrıca, Amerikan İngilizcesi daha düz bir aksana sahipken, İngiliz İngilizcesi daha melodik bir aksana sahiptir.

3. Kelime Dağarcığı Farklılıkları

a. Günlük Kullanımda Farklı Kelimeler

Bu farklılıklar, iletişimde karışıklıklara neden olabilir. Özellikle seyahat ederken veya uluslararası iş yaparken bu farkları bilmek önemlidir.

b. Farklı Anlamlara Gelen Aynı Kelimeler

Bazı kelimeler, her iki İngilizce türünde de kullanılır ancak farklı anlamlara gelebilir. Örneğin:

• Pants: Amerikan İngilizcesi’nde “pantolon”, İngiliz İngilizcesi’nde “iç çamaşırı” anlamına gelir.

• Football: Amerikan İngilizcesi’nde “Amerikan futbolu”, İngiliz İngilizcesi’nde “futbol” anlamına gelir.

4. Dilbilgisi Farklılıkları

a. Fiil Çekimleri

• Amerikan İngilizcesi: gotten (get fiilinin geçmiş hali)

• İngiliz İngilizcesi: got

Örneğin:

• Amerikan İngilizcesi: I have gotten better.

• İngiliz İngilizcesi: I have got better.

b. Topluluk İsimleriyle Fiil Kullanımı

• Amerikan İngilizcesi: Topluluk isimleri tekil fiille kullanılır. Örneğin, “The team is winning.”

• İngiliz İngilizcesi: Topluluk isimleri tekil veya çoğul fiille kullanılabilir. Örneğin, “The team are winning.”

c. Edat Kullanımı

• Amerikan İngilizcesi: on the weekend, in school

• İngiliz İngilizcesi: at the weekend, at school

Bu farklılıklar, cümle yapısını ve anlamını etkileyebilir.

5. Tarih ve Saat Formatları

• Amerikan İngilizcesi: Ay/Gün/Yıl (MM/DD/YYYY)

• İngiliz İngilizcesi: Gün/Ay/Yıl (DD/MM/YYYY)

Örneğin, 4 Temmuz 2025 tarihi Amerikan İngilizcesi’nde 07/04/2025, İngiliz İngilizcesi’nde 04/07/2025 olarak yazılır.

Saat formatında da farklılıklar vardır:

• Amerikan İngilizcesi: 12 saatlik format (AM/PM kullanılır)

• İngiliz İngilizcesi: 24 saatlik format daha yaygındır.

6. İfade ve Deyim Farklılıkları

Her iki İngilizce türünde de farklı deyimler ve ifadeler kullanılır. Örneğin:

• Amerikan İngilizcesi: “Piece of cake” (çok kolay)

• İngiliz İngilizcesi: “A doddle” (çok kolay)

Bu tür ifadeler, günlük konuşmalarda ve yazışmalarda farklılık gösterebilir.

7. Eğitim ve Sınav Sistemleri

Amerikan ve İngiliz eğitim sistemleri farklılık gösterir. Bu, dil kullanımını da etkiler. Örneğin:

• Amerikan İngilizcesi: SAT, GPA, semester

• İngiliz İngilizcesi: A-levels, marks, term

Bu terimler, eğitimle ilgili konuşmalarda ve yazışmalarda önemlidir.

8. Medya ve Popüler Kültürün Etkisi

Amerikan ve İngiliz medyası, dilin kullanımını etkiler. Amerikan filmleri, dizileri ve müzikleri, Amerikan İngilizcesi’nin yaygınlaşmasına katkıda bulunmuştur. Öte yandan, İngiliz dizileri ve müzikleri de İngiliz İngilizcesi’nin tanınmasına yardımcı olmuştur.

9. Hangi İngilizce Türünü Öğrenmeli?

Bu, kişisel hedeflerinize bağlıdır. Eğer Amerika’da yaşamak, çalışmak veya eğitim almak istiyorsanız, Amerikan İngilizcesi’ni öğrenmek daha faydalı olabilir. Eğer İngiltere veya diğer İngilizce konuşulan ülkelerde benzer hedefleriniz varsa, İngiliz İngilizcesi’ni tercih edebilirsiniz.

Ancak, her iki İngilizce türünü de anlamak ve temel farkları bilmek, uluslararası iletişimde büyük avantaj sağlar.

Amerikan İngilizcesi ve İngiliz İngilizcesi, birçok benzerliğe sahip olsa da, yazım, telaffuz, kelime dağarcığı ve dilbilgisi açısından belirgin farklar gösterir. Bu farkları bilmek, İngilizce’yi daha etkili kullanmanıza ve uluslararası iletişimde daha başarılı olmanıza yardımcı olacaktır.